รูปแบบส่วนติดต่อกับผู้ใช้สำหรับแสดงกราฟิก 2 มิติ อ่าน 6,387

รูปแบบส่วนติดต่อกับผู้ใช้สำหรับแสดงกราฟิก 2 มิติ

สรกานต์ ศรีตองอ่อน

ความนำ

สำหรับตอนนี้ จะกลับไปที่การสร้างรูปแบบหน้าจอส่วนติดต่อกับผู้ใช้ของโปรแกรมในรูปแบบหนึ่ง ที่พร้อมจะแสดงผลทางกราฟิกใน 2 มิติ ซึ่งจะเป็นรูปแบบที่ใช้ประกอบบทความต่อไปนะครับ

แนวคิด

หน้าจอของโปรแกรมจะมีทั้ง pull down menu, tool bar, scroll bar และ status bar ซึ่งในบทความที่ 9 ได้อธิบายถึง scroll bar และ status bar ไปแล้ว ส่วนที่เหลือจะอธิบายในตอนนี้

การโปรแกรม

pull down menu ทำได้โดยไปที่เมนูของวิชวลเบสิกคือ Tools/Menu Editor... ซึ่งเมื่อคลิกเข้าไปแล้ว จะปรากฏหน้าต่างป้อนข้อมูลดังรูปที่ 1

รูปที่ 1 หน้าต่าง Menu Editor

Caption คือ ข้อความที่จะปรากฏให้ผู้ใช้เห็น สัญลักษณ์ & คือการขีดเส้นใต้ให้กับข้อความถัดมา เป็นการทำคีย์ด่วน เช่นตัวอย่างคือ Alt+ฟ แต่อันที่จริงถ้าในกรณีภาษาไทย น่าจะเป็นการทำให้สวยงามมากกว่าที่จะใช้งานจริง และที่ขาดไม่ได้คือ Name ซึ่งใช้สำหรับอ้างถึงตอนเขียนโปรแกรม
จากรูปที่ 1 ผมเขียนให้ดูเป็นตัวอย่างชื่อเดียวก่อน เพราะยังไม่ได้ใช้งานจริง
เมื่อคลิก OK จะเห็นข้อความเมนู ดังรูปที่ 2 ซึ่งในรูปนี้ จะแสดงถึงการใส่คอนโทรล ToolBar และ ImageList ด้วย (2 คอนโทรลนี้จะใช้คู่กันไป และไม่ได้มีใน ToolBox มาตรฐาน ต้องเพิ่มเข้าไปจากเมนู Project/Components แล้วเพิ่ม Microsoft Common Control 6.0)

รูปที่ 2 เมนูที่สร้างขึ้น และ ToolBar กับ ImageList

คลิกที่คุณสมบัติ Custom ของ ImageList คอนโทรลนี้จะเป็นการแทรกรูปที่จะไปปรากฏที่ ToolBar ในที่นี้เลือกใช้รูปขนาด 16x16 พิกเซล ดังรูปที่ 3

รูปที่ 3 เลือกใช้รูปขนาด 16x16

คลิกที่ Images เพื่อแทรกภาพ โดยการคลิกที่ปุ่ม Insert Picture ในที่นี้จะใช้ไฟล์ชื่อ new.bmp ซึ่งมีมากับวิชวลเบสิก เป็นรูปการสร้างไฟล์ใหม่ที่เป็นมาตรฐานทั่วไป (สำหรับไฟล์รูปต่างๆนี้ เราสามารถสร้างได้โดยใช้โปรแกรม paint โดยกำหนดให้มีขนาด 16x16 พิกเซล เซฟนามสกุล bmp) ที่สำคัญคือต้องใส่ Index ให้กับแต่ละรูปด้วย ดังรูปที่ 4

รูปที่ 4 การแทรกรูปใน ImageList

เมื่อแทรกรูปใน ImageList เรียบร้อยแล้ว ก็มาที่คอนโทรล ToolBar กำหนด Name ว่า tbrMain แล้วเข้าไปที่คุณสมบัติ Custom เลือกเชื่อมต่อคอนโทรล ImageList ดังรูปที่ 5 (ImageList1 คือ Name ดีฟอลต์ของคอนโทรล ImageList ซึ่งเราไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนชื่อ)

รูปที่ 5 เลือกเชื่อมต่อคอนโทรล ImageList

ไปที่ Buttons เป็นการสร้างปุ่มใน ToolBar โดยการคลิกปุ่ม Insert Button ซึ่งค่า Index จะเพิ่มขึ้นโดยอัตโนมัติโดยเริ่มที่ค่า 1 เสร็จแล้วในช่อง Image เลือกเชื่อมรูปโดยอ้างถึงค่า Index ของ ImageList (ซึ่งไม่จำเป็นต้องเรียงตามลำดับ) ตัวอย่างดังรูปที่ 6

รูปที่ 6 ตัวอย่างการสร้างปุ่มและเชื่อมรูปใน ToolBar

หมายเหตุ : การสร้าง ToolBar สำหรับตอนนี้ยังไม่ได้คำนึงถึงการที่ผู้ใช้คลิกปุ่มแล้วใช้ได้จริงนะครับ (คือยังไม่มีการเขียนโปรแกรมในส่วนนี้) เป็นการสร้างขึ้นเพื่อแสดงรูปแบบหน้าจอ และการกำหนดตำแหน่งให้กับ VScrollBar เท่านั้น

สำหรับโค้ดทั้งหมด มีรายละเอียดดังนี้ (โค้ดนี้จะใช้แทรกเป็นมาตรฐานหน้าจอในบทความตอนต่อๆไปนะครับ)

Option Explicit
Dim Xmin As Single: Dim Xmax As Single
Dim Ymin As Single: Dim Ymax As Single
Dim StepX As Single: Dim StepY As Single
Dim ValueH As Integer \' ตัวเลขที่ใช้ตรวจสอบเพื่อเลื่อนจอภาพไปทางซ้ายหรือขวา
Dim ValueV As Integer \' ตัวเลขที่ใช้ตรวจสอบเพื่อเลื่อนจอภาพขึ้นหรือลง

Private Sub Form_Activate()
Dim Row As Integer: Dim Col As Integer
Dim NumX As Single: Dim NumY As Single
Dim X As Single: Dim Y As Single

    \' กำหนดสเกลการแสดงผล
    \' (Xmin และ Xmax เปลี่ยนแปลงตามการเลื่อน HScrollBar)
    \' (Ymin และ Ymax เปลี่ยนแปลงตามการเลื่อน VScrollBar)
    Me.Scale (Xmin, Ymax)-(Xmax, Ymin)
    \' กำหนดพิกัดและความยาวของ HScrollBar
    hsbMain.Left = Xmin
    hsbMain.Top = Ymin + stbMain.Height + hsbMain.Height
    hsbMain.Width = Abs(Xmax - Xmin)
    \' กำหนดพิกัดและความยาวของ VScrollBar
    vsbMain.Left = Xmax - vsbMain.Width
    vsbMain.Top = Ymax - tbrMain.Height
    vsbMain.Height = Abs(Ymax - Ymin) - tbrMain.Height - stbMain.Height - hsbMain.Height

    NumX = (Abs(Xmax - Xmin) / StepX) + 1 \' หาจำนวนจุดกริดในแกน X
    NumY = (Abs(Ymax - Ymin) / StepY) + 1 \' หาจำนวนจุดกริดในแกน Y
    Cls \' เคลียร์หน้าจอ
    \' พล็อตจุดกริด
    X = Xmin: Y = Ymin
    For Row = 1 To NumX
        For Col = 1 To NumY
            PSet (X, Y), QBColor(4)
            Y = Y + StepY
        Next Col
        X = X + StepX: Y = Ymin
    Next Row
    \' ลากเส้นแกนอ้างอิงพิกัด (0,0)
    Line (0, 0)-(1.5, 0), QBColor(4): Line (0, 0)-(0, 1.5), QBColor(4)
End Sub

Private Sub Form_Load()
Dim I As Integer

    Me.WindowState = 2 \' ขยายฟอร์มให้เต็มจอภาพ
    Me.ScaleMode = 0 \' กำหนดสเกลหน้าจอเอง
    Me.BackColor = vbWhite \' สีฉากหลังเป็นสีขาว
    Me.AutoRedraw = True \' จัดเก็บการแสดงผลในหน่วยความจำ
    \' กำหนดสเกลหน้าจอเริ่มต้นของแกน X
    Xmin = -2: Xmax = 18
    \' กำหนดสเกลหน้าจอแกน Y เท่ากับ 3/4 เท่าของแกน X โดยเซ็ตขอบล่างที่ -4 m
    Ymin = -4: Ymax = (3 * (Xmax + Abs(Xmin)) \\ 4) - Abs(Ymin)

    StepX = 1: StepY = 1 \' กำหนดระยะในการแสดงจุดกริด

    \' กำหนดขอบเขตและค่าเริ่มต้นของ HScrollBar
    hsbMain.Min = Xmin: hsbMain.Max = Xmax
    hsbMain.Value = 0 \' กำหนดค่าเริ่มต้นของปุ่มเลื่อนอยู่ที่พิกัด X = 0
    ValueH = hsbMain.Value \' ให้ตัวแปรตรวจสอบมีค่าเริ่มต้นเท่ากับค่าของ Value
    \' กำหนดขอบเขตและค่าเริ่มต้นของ VScrollBar
    vsbMain.Min = Ymax: vsbMain.Max = Ymin
    vsbMain.Value = 0 \' กำหนดค่าเริ่มต้นของปุ่มเลื่อนอยู่ที่พิกัด Y = 0
    ValueV = vsbMain.Value \' ให้ตัวแปรตรวจสอบมีค่าเริ่มต้นเท่ากับค่าของ Value

    Call Form_Activate \' ไปที่เหตุการณ์ Activate
End Sub

Private Sub Form_MouseMove(Button As Integer, Shift As Integer, X As Single, Y As Single)
    \' แสดงตำแหน่งพิกัดที่ StatusBar ทศนิยมหนึ่งตำแหน่ง
    stbMain.SimpleText = "พิกัดแกน X = " & Format(X, "0.0") & ", พิกัดแกน Y = " & Format(Y, "0.0")
End Sub

Private Sub hsbMain_Change()
    Call hsbMain_Scroll
End Sub

Private Sub hsbMain_Scroll()
    \' เมื่อมีการเลื่อน Scroll ค่า Value จะเปลี่ยนไป
    \' ใช้ค่านี้เทียบกับ ValueH ก็จะทราบว่าเลื่อนไปทางใด
    \' แล้วกำหนดขอบเขตของแกน X ใหม่
    If hsbMain.Value > ValueH Then
        Xmin = Xmin + StepX
        Xmax = Xmax + StepX
    Else
        Xmin = Xmin - StepX
        Xmax = Xmax - StepX
    End If

    ValueH = hsbMain.Value \' ตัวแปรตรวจสอบ มีค่าเท่ากับค่า Value ปัจจุบัน

    Call Form_Activate
End Sub

Private Sub vsbMain_Change()
    Call vsbMain_Scroll
End Sub

Private Sub vsbMain_Scroll()
    \' เมื่อมีการเลื่อน Scroll ค่า Value จะเปลี่ยนไป
    \' ใช้ค่านี้เทียบกับ ValueV ก็จะทราบว่าเลื่อนไปทางใด
    \' แล้วกำหนดขอบเขตของแกน Y ใหม่
    If vsbMain.Value > ValueV Then
        Ymin = Ymin + StepY
        Ymax = Ymax + StepY
    Else
        Ymin = Ymin - StepY
        Ymax = Ymax - StepY
    End If

    ValueV = vsbMain.Value \' ตัวแปรตรวจสอบ มีค่าเท่ากับค่า Value ปัจจุบัน

    Call Form_Activate
End Sub